İNSAN PAPİLLOMA VİRÜSÜ NEDİR?
ʻHPVʼ olarak kısaltılan insan papilloma virüsü, insanların çoğunluğunu yaşamlarının bir döneminde enfekte edecek olan çok yaygın bir virüstür. Deriyi ve vücudun farklı bölgelerini kaplayan nemli membranları etkiler. Söz konusu bölgeler şunlardır :
HPVʼnin tanımlanmış 100ʼden fazla farklı tipi vardır ve her bir tip bir sayı ile adlandırılmıştır. HPVʼnin bazı tipleri kanser dışı lezyonlarla ilişkilendirilmiştir, ancak diğer tiplerin kansere neden oldukları bilinmektedir. Çoğu insan HPV VE BAŞ – BOYUN KANSERİ için HPV enfeksiyonları herhangi bir belirtiye yol açmadan gelip geçmektedir. Aslında, virüs hiçbir belirtiye neden olmadan aylarca inaktif halde kalabilir; eğer enfeksiyonu yenemezseniz kanser gelişebilir. Bununla beraber, çoğu insan virüsü vücutlarından atmakta ve bundan haberleri bile olmamaktadır, dolayısıyla kanser gelişme olasılığı da düşüktür.
HPV VE KANSER ARASINDAKİ BAĞLANTI NEDİR?
ʻYüksek riskliʼ HPVler olarak tanımlanan bazı HPV tiplerinin aralarında anal, servikal, penis, vulva, vajina ve
baş ve boyun kanserleri olmak üzere belirli kanser tiplerinin gelişme riskini yükselttiği bilinmektedir. Son yıllarda yapılan tahminlere göre tüm kanserlerin %5ʼden fazlası HPVʼyle ilişkilendirilmektedir. HPV; orofarinks olarak da adlandırılan ağızın gerisinde, dil kökünde ve bademciklerde kansere neden olabilir. Bu kanserlere orofarengeal (boğaz) kanserleri denir, ve baş - boyun kanserleri grubunda yer alan kanserlerdir. Her yıl dünya genelinde 45.000 yeni baş ve boyun kanseri vakasının HPV enfeksiyonundan kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Kanser ile en fazla ilişkilendirilmiş olan HPV ise HPV16ʼdır; servikal (rahim ağzı) kanserlerin %50-60ʼı, baş ve boyun kanseri gibi serviks dışı kanserlerin ise %80-90ʼı bu virüsle ilişkilendirilmektedir. Baş ve boyun kanserleriyle ilişkilendirilmiş olan diğer yüksek riskli HPV tipleri ise 18,
31 ve 33ʼtür, ancak bunlar HPV-16ʼya kıyasla daha nadir tiplerdir.
HPV-İLİŞKİLİ BAŞ VE BOYUN KANSERLERİ NE KADAR YAYGINDIR?
HPV-ilişkili baş ve boyun kanserinin insidansı dünya genelinde hızla artıyor. HPV-ilişkili baş ve boyun kanseri olan hastalar genellikle genç, sağlıklı ve tipik tütün ve/veya alkol bağımlılığı öyküsü olmayan kişilerdir. Dünya genelinde tüm orofarengeal kanserli hastaların %18.5- %90ʼından HPV sorumludur. Dünyanın farklı bölgelerinde bu yüzdeler kültürel farklılıklara, sağlık hizmetlerinin standartlarına ve ülkenin tanı oranlarına göre değişmektedir. Yeni bir araştırmada, HPV-ilişkili baş ve boyun kanseri ile cinsel davranış arasında bir bağlantı olduğu tespit edilmiştir. HPV tek bir cinsel ilişkiyle de bulaşabilmesine rağmen, cinsel ilişkiye girilen kişi sayısı arttıkça risk de artmaktadır.
HPVʼYE KARŞI AŞILANABİLİR MİYİM?
HPVʼnin bazı tiplerine karşı koruma sağlayan üç aşı bulunmaktadır - Cervarix®, Gardasil® ve Gardasil 9®.
Aralarında servikal ve baş ve boyun kanserlerinin de bulunduğu bazı HPV-ilişkili hastalıklardan korunmak için, 11 ve 12 yaş arası erkek ve kızların bu aşıları yaptırmaları önerilmektedir. Unutmayın: aşılama tavsiyeleri ülkeden ülkeye değişmektedir. Ayrıntılı bilgi için lütfen doktorunuza danışın. Her üç aşı da, baş ve boyun kanserlerinin yaklaşık %90ʼından sorumlu tutulan HPV-16ʼyı hedef almaktadır. Günümüzdeki tüm HPV aşıları koruyucudur ve kanser geliştikten sonra enfeksiyon tedavisinde etkili değildirler. Son yıllarda HPVʼye karşı aşılama kabul edilmiş bir tıbbi uygulama haline geldi; bununla beraber, aşının HPV-ilişkili baş ve boyun kanserlerinden korunmada etkili olup olmadığının doğrulanması için ek araştırmalar yapılması gerekmektedir.
GELECEKTE NE BEKLİYOR?
HPVʼden korunmada aşılama ile ileriye doğru büyük bir adım atılmış olmasına rağmen, henüz aşı olmamış ve bu nedenle korumasız olan çok sayıda insan var. Gelecekte araştırmaların odağı, sadece enfeksiyona karşı
koruma sağlamakla kalmayan, fakat HPV-ilişkili kanserleri tedavi de eden yeni aşılar geliştirmek olacaktır.
Araştırmacılar, HPV-ilişkili baş ve boyun kanseri tanısı almış hastaların HPV enfeksiyonu taşımayanlara kıyasla bazı tedavilere daha iyi yanıt verdiklerini de buldular. HPVilişkili baş ve boyun kanseri hastalarının daha az yan etkiye neden olan fakat eşit etkili daha hafif tedaviler alıp alamayacaklarına ilişkin araştırmalar halen devam etmektedir.
